Historia parafi

Kościół św. Anny w Grodziszczu jest wyjątkowo cennym i uroczo położonym zabytkiem, perłą tej części powiatu świdnickiego, która leży u podnóża Gór Sowich. Jego sygnaturka tanowi jedyną dominantę w/w terenu. Położony na skarpie tuż obok rzeki Piławy, otoczony średniowiecznym murem z XVI z trzema bramami stanowi rzadki przykład zachowanych w całości tzw. kościołów ufortyfikowanych. Wraz z budynkiem plebani z XVI w. i zabudowaniami gospodarczymi tworzy unikatowy kompleks. 

Kościół znajduje się w Grodziszczu, jednej z najstarszych wsi na Dolnym Śląsku. W trakcie prowadzonych prac archeologicznych odkryto tu ślady pobytu człowieka z czasów neolitu. Do dziś, w zakolu rzeki Piławy za kościołem, widoczne są relikty grodziska wczesnośredniowiecznego, datowanego przez Aleksandrę Pankiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego, na II poł. IX w. W XI w. We wsi istniała kasztelania zwana Gramolin, co potwierdza wpis w „srebrnej bulli” z 1155 r. papieża Hadriana IV. Pełniła ona funkcje administracyjne dla tego terenu zanim je podjęła Świdnica czy jeszcze późniejszy Dzierżoniów.

Pierwsze przekazy pisemne o kościele i parafii w Grodziszczu pojawiają się w dokumencie biskupa wrocławskiego Tomasza I z 1259 roku. Z tego okresu pochodzi gotyckie prezbiterium przykryte sklepieniem krzyżowo – żebrowym. Nasza świątynia parafialna została rozbudowana w XVI w., przebudowana w XVIII i XIX wieku, natomiast ostatnie prace remontowe w kościele zostały wykonane w latach trzydziestych i osiemdziesiątych XX wieku.

Kościół pw. św. Anny to świątynia murowana z kamienia, w stylu późnego gotyku. Jest to skromna, orientowana, jednonawowa budowla z prostokątnym prezbiterium. Obiekt nakryty jest stromym, dwuspadowym dachem z ośmioboczną sygnaturką na dachu.

  We wnętrzu na uwagę zasługują: gotycki portal w zakrystii z piaskowca i żelazne drzwi z XVI wieku oraz stacje drogi krzyżowej. Zachowały się trzy dzwony i barokowe organy z 1783 r., które zbudował Johann Jakobus Michale Burger z Nysy, a przebudowała w 1925 r. słynna świdnicka firma organowa Schlag und Söhne. W latach 1997-98 prospekt organowy i organy przeszły kapitalny remont. Na organach nagrywana była ścieżka dźwiękowa do filmu o Janie Pawle II pt. „Renesansowy psałterz” (1999 r.). Przy murze kościelnym stoją dwa kamienne, średniowieczne krzyże oraz krzyż z 1818 r. Kolejny średniowieczny krzyż wmurowany jest w mur otaczający szkołę po drugiej stronie drogi.

Warto podkreślić, że kościół pw. św. Anny wielokrotnie gościł artystów z różnych części Europy. Młodzi muzycy w ramach Międzynarodowych Kursów Muzyki Kameralnej w Krzyżowej pod kierownictwem p. Mechtild Ortschig prezentowali tu swój muzyczny talent. 

Nasza świątynia nie jest tylko i wyłącznie miejscem kultu, jest również miejscem spotkań, integracji mieszkańców gminy i powiatu świdnickiego. W kościele odbywają się koncerty w ramach projektów realizowanych przez lokalne Stowarzyszenie „Sztafeta Pokoleń” oraz Gminnego Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji w Świdnicy. 

Kościół znajduje się przy historycznej drodze wiodącej z Wrocławia przez Świdnicę na Morawy i Czechy. Nasza świątynia odwiedzana jest przez ludzi z całej Europy, którzy zatrzymują się przy niej jadąc do należącej do naszej parafii miejscowości Krzyżowa. Znajduje się tam Centrum Spotkań Międzynarodowych prowadzonych przez Fundację Krzyżowa.

W czasie II wojny światowej na terenie parafii we wsi Krzyżowa zawiązał się tzw. Krąg z Krzyżowej, mający na celu walkę z nazizmem. Stąd po wojnie narodziła się tu także idea pojednania polsko–niemieckiego, która zaowocowała Mszą Pojednania w 1989 roku, w której wzięli udział kanclerz Niemiec Helmut Kohl i premier Polski Tadeusz Mazowiecki – to swoiste genius loci tego miejsca. Duży wkład w ideę pojednania polsko–niemieckiego wniósł nasz ś.p. ks. proboszcz profesor Bolesław Kałuża. 

 

 

 

 

 

.